-
1 уртак
1. прил.1) совме́стныйуртак тырышлык белән — совме́стными уси́лиями
уртак хат — совме́стное письмо́
2) о́бщийуртак акча — о́бщие де́ньги
уртак хәсрәт — о́бщее го́ре
уртак мал — о́бщая со́бственность, о́бщее достоя́ние
2. нареч.уртак сыйфатлар — о́бщие черты́
1) совме́стноуртак эшләү — рабо́тать совме́стно
2) по́ровну, попола́мтапкан мал уртак — что на́йдено- попола́м
уртак бүлү — дели́ть попола́м
•- уртак бүлүче
- уртак тапкырлаучы••уртак тел (сүз) табу — находи́ть/найти́ о́бщий язы́к
-
2 уртак бүлүче
мат. о́бщий дели́тель -
3 уртак
ortak, genel, umumi -
4 уртак
-
5 уртак
1. gemeinsam2. zur Hälfte f. -
6 уртак
1. прил. общий, совместный 2. нар. пополам ▪ urtaq bülüçe мат.общий делитель, общее делимое ▪ urtaq tapqırlawçı мат.общий множитель ▪▪ urtaq fikergä kilergä 1) мат.привести к общему знаменателю 2) прийти к общему мнению ▪▪ urtaq tel tabarğa найти общий язык -
7 уртак бүленүче
мат. о́бщее дели́мое -
8 уртак тапкырлаучы
мат. о́бщий мно́житель -
9 иң зур уртак бүлүче
мат. наибо́льший о́бщий дели́тель -
10 иң кечкенә уртак кабатлы
мат. наиме́ньшее о́бщее кра́тное -
11 иң зур уртак бүлүче
ortak bölenlerin en büyüğü (OBEB) -
12 иң кечкенә уртак кабатлы
ortak katların en küçüğü (OKEK) -
13 найти общий язык
-
14 urtaq
уртак 1. прил.общий; совместный2. нар.мат.общий делитель; общее делимоемат. общий множитель1) мат. привести к общему знаменателю. -
15 общий
-ая; -ее1) гомуми, барысы өчен дә бер, һәркемгә караган2) күмәк эшләнә торган; уртак3) гомуми, уртак, бертөрле4) гомуми, тулаем, барлык, бөтен5) гомуми, төп, детальләргә кермәгәнизложить (что-л.) в общих чертах — ( берәр нәрсә турында) гомуми рәвештә сөйләп бирү
•- в общем- Общий рынок -
16 эксцентрический
I -ая; -ое1) театр. эксцентрик..., көлдерүче...ы2) гаҗәп, сәер, мәзәкчәнII -ая; -оемат.уртак үзәккә карамаган, уртак үзәге булмаган -
17 иң
I сущ.1) ширина́ (листа, холста, ленты, реки, комнаты и т. п.)иңе бер метр ярымлык тукыма — ткань ширино́й в полтора́ ме́тра
2) попере́чник, разме́р в ширину́, диа́метр (бревна, бруса, бочки)бер иң киңлегендәге җәймә — простыня́ ширино́й в одно́ поло́тнище
дүрт иңнән торган җилкән — па́рус в четы́ре поло́тнища
3)а) иногда в ф. мн. ч. иңнәре плечо́иңнәрен җыерды — пожа́л плеча́ми
иңнән кагу — похло́пать кого-л. по плечу́
иңенә күтәрде — взвали́л на пле́чи;
б) межпле́чье•- иңе арту••иңгә иң торып — вме́сте, совме́стно
иңе буе бер — поперёк себя́ то́лще, в дверь не прохо́дит
иңен иңләү — обходи́ть, исходи́ть (исколеси́ть) вдоль и поперёк
иңеннән буена айкау — пройти́сь вдоль и поперёк
иңнән иңгә — от кра́я до кра́я
иңнән тау төшү — как гора́ с плеч (свали́лась)
иңнән төшү — свали́ться с плеч
иңнәргә күтәрү — взва́ливать (класть, положи́ть) на пле́чи, обременя́ть чем-л. (обычно работой, заботами, делами)
IIиңне иңгә куеп (терәп) — плечо́ в плечо́; плечо́м к плечу́
1) частица усил. слу́жит для образова́ния превосхо́дной сте́пени наре́чий и прилага́тельных: са́мый, наи-иң кирәкле — са́мый ну́жный, кро́вный
иң кечкенә — са́мый ма́ленький; мале́йший
иң әүвәлге — са́мый пе́рвый; перве́йший
иң озын көн — са́мый дли́нный день
2) ф. повтора - иң-иң са́мый-са́мыйиң-иңнәр арасында — среди́ са́мых-са́мых ( лучших)
•- иң беренчеләр
- иң зур
- иң зур уртак бүлүче
- иң кечкенә уртак кабатлы••иң аз дигәндә — см. иң азында
иң азы (яки киме) — см. иң азында
иң башлап — са́мым пе́рвым де́лом
иң күбе(ндә) — ма́ксимум; са́мое бо́льшее; не бо́лее чего-л., мно́го-мно́го, от си́лы
иң элек (әүвәл) — пре́жде всего́, пе́рвым де́лом
- иң кимендәиң яхшысы — в знач. вводн. сл. лу́чше всего́
-
18 так
I прил.1) нечётный, непа́рныйтак саннар — нечётные чи́сла
җөп булса да уртак, так булса да уртак — (погов.) хоть чётное, хоть нечётное - всё попола́м ( говорится в устном договоре о дружбе)
2) в знач. сущ. нечётҗөпме, такмы? — чёт и́ли нечёт? ( говорится в игре)
3) диал. уще́рбный, ми́зерный; бы́стро конча́ющийся, клоня́щийся к концу́так булу — конча́ться, идти́ к концу́
бу дөньяның җәфасы җөп, вафасы так — (посл.) в э́том ( бренном) ми́ре страда́ний бо́льше, чем удово́льствий (букв. страда́ний - па́рами, удово́льствий - едини́цами)
•- тактояклылар••такка таяндыру — приводи́ть к разва́лу, кра́ху, разру́хе ( своей бесхозяйственностью); оста́вить без ничего́ (без краю́хи хле́ба и т. п.); разоря́ть/разори́ть ( кого)
IIтакка таяну — быть, оста́ться в большо́й нужде́; оста́ться без ничего́
1) подр. звукам удара твёрдым предметом по твёрдому (но не металлом по металлу); стук2) в ф. так-так, так та так о многократном стуке (твёрдым по твёрдому); тук да тук•- так итү- так-так итү
- так кату III сущ.; архит.ни́ша; ло́жное окно́ -
19 ничей
-ья; -ьемест.1) һичкемнеке, берәүнеке дә [булмаган], [бер]кемнеке дә [булмаган], хуҗасыз, иясез2) ( чей бы то ни было) һичкемнең [дә], беркемнең [дә], берәүнең [дә]3) в знач. сущ.; спорт. (ничья ж) бер якның да отмавы, уртак нәтиҗә -
20 общечеловеческий
-ая; -оегомум кешелек...ы, бөтен кешелек өчен уртак
См. также в других словарях:
уртак — с. 1. Барлык кешеләргә, барлык нәрсәләргә бердәй карый торган; барлык кешеләрне, нәрсәләрне эченә алган; гомуми 2. Кем белән дә булса бергә эшләнгән, башкарылган, үтәлгән 3. Берничә яки барлык кешегә карый торган; иясе бер генә булмаган 4. Кем… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гомумиләшү — Уртак булу, уртак булып китү. Гомуми кулланышка керү, халык арасында нык таралу, урнашу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гомумләшү — Уртак булу, уртак булып китү. Гомуми кулланышка керү, халык арасында нык таралу, урнашу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
колоннада — Уртак түшәмә астындагы колонналар (1) рәте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
концентр — Уртак үзәге булган төрле зурлыктагы әйләнәләрнең берсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таксофон — Уртак кулланышта булган, гадәттә урамга, җәмәгать урыннарына куела торган телефон аппараты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
телефон-автомат — Уртак кулланышта булган, гадәттә урамга, җәмәгать урыннарына куела торган телефон аппараты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
триптих — Уртак бер идея белән берләшкән өч картина, өч барельеф, рәсем һ. б. ш. дан торган копозиция. әд. Бер гомуми идея белән берләшкән өч шигырь, өзек һ. б. ш. лардан торган шигъри әсәр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коллектив — 1. Уртак максатлар, уртак эшчәнлек нигезендә берләшкән кешеләр төркеме. Бер оешма, предприятие составында даими эшләгән кешеләр берләшмәсе 2. Гомуми, уртак; күмәк көч белән башкарыла торган. с. Коллективка хезмәт итә торган, коллектив файдасы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Село Сарайгировского отделения Уртакульского совхоза — Село село Сарайгировского отделения Уртакульского совхоза башк. Уртакүл совхозының һарайғыр бүлексәһе Страна Россия … Википедия
Уртакуль — Село Уртакуль башк. Уртакүл Страна РоссияРоссия … Википедия